Gölge Oyunu Nedir? – Geleneksel Türk Tiyatrosunun En Eski Sanatlarından Biri
Gölge oyunu, ışık yardımıyla perdeye yansıtılan kuklaların hareket ettirilmesiyle sahnelenen geleneksel bir tiyatro türüdür. Türk kültüründe en çok Karagöz ve Hacivat karakterleriyle tanınır. Bu sanat, özellikle Osmanlı döneminde kahvehanelerde, ramazan gecelerinde ve özel günlerde halkı eğlendirmek amacıyla sergilenmiştir.
Oyunda kullanılan kuklalar genellikle şeffaf hayvan derisinden yapılır ve renklendirilerek hareketli bir görsellik sağlanır. Kuklalar, perdenin arkasındaki ışık kaynağının önüne yerleştirilerek seyircinin karşısına gölge olarak çıkarılır. Bu kuklaları oynatan kişiye “hayalî” denir. Hayalî, tüm karakterlerin sesini taklit eder, replikleri söyler ve oyunu yönlendirir.
Gölge oyunları yalnızca eğlenceli değil, aynı zamanda toplumsal eleştiri, günlük hayatın hicvi ve kültürel değerlerin aktarımı açısından da önemlidir. Karagöz’ün dobra tavırları ve Hacivat’ın entelektüel diliyle çatışmaları, halk arasında büyük ilgi görmüştür.